کود ارگانیک چیست و چه تفاوتی با کود شیمیایی دارد؟
کود ارگانیک یا کود MOG منبع ضروری مواد مغذی گیاه و خاک است که در کشاورزی ارگانیک برای رشد گیاهان به کار می‌رود. کودهای ارگانیک از این جهت با کودهای شیمیایی متفاوت هستند که در عین ایجاد خاک سالم، مواد مغذی را برای گیاهان شما فراهم می‌کنند. آن‌ها یک گزینه سبزتر در نظر گرفته می‌شوند.
خاک‌هایی که مقادیر زیادی از مواد ارگانیک دارند، سست و سبک می‌مانند، آب و مواد مغذی بیشتری را حفظ می‌کنند و رشد میکروارگانیسم‌های خاک را تقویت می‌کنند. در نتیجه سلامت گیاه و رشد ریشه را بهبود می‌بخشند. در حالی که کود شیمیایی فقط بر رشد گیاه تمرکز دارد و به خاک آسیب جدی وارد می‌کند.
کود ارگانیک برای چه گیاهانی مفید است؟
کودهای ارگانیک به‌طور گسترده برای سبزیجات (گوجه فرنگی، کاهو، خیار)، میوه‌ها (توت فرنگی، انگور، مرکبات) و محصولات پرسود (علوفه دامی، گل، شاهدانه) استفاده می‌شود.
تعریف کود ارگانیک
کود ارگانیک را کود آلی نیز می‌نامند. تعریف کود آلی ساده است. بیشتر به کمپوست ساخته شده از فضولات حیوانی یا بقایای حیوانی و گیاهی که سرشار از محصولات جانبی طبیعی هستند اشاره دارد. به‌عنوان مثال، کود پرندگان دریایی، استخوان آسیاب شده، پوسته‌های خرد شده میوه‌ها، ماهی ریز پودر شده، سنگ فسفات و چوب، نمونه‌هایی از انواع کود ارگانیک هستند.
عناصر غذایی موجود در کودهای ارگانیک عمدتاً غیر آلی هستند؛ بنابراین استفاده مستقیم از آن‌ها برای گیاهان مشکل است. این کودها از طریق عمل میکروارگانیسم‌ها، انواع عناصر غذایی به‌آرامی آزاد می‌شوند تا مواد مغذی را به‌طور مداوم برای گیاهان فراهم کنند.
چرا باید از کود MOG استفاده کنیم؟
با توسعه مستمر کشاورزی مدرن، نقش کودهای آلی در تولیدات کشاورزی بیش از پیش مهم می‌شود. محصولات کشاورزی که با کودهای ارگانیک رشد می‌کنند طعم خوبی دارند و می‌توانند به‌طور مؤثری تغذیه و طعم منحصربه‌فرد میوه‌ها و سبزیجات را حفظ کنند و همچنین در حفاظت و بهبود محیط خاک نقش اساسی ایفا کنند؛ بنابراین لازم است که کودهای ارگانیک را بکار ببریم. محصولات به دست آمده از کود ارگانیک و کشاورزی ارگانیک را محصولات ارگانیک می‌نامیم.
امروزه در تولیدات کشاورزی دیده می‌شود که استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی از یک‌سو باعث اسیدی شدن خاک و اتروفیکاسیون آب می‌شود و از سوی دیگر تجمع نامناسب کودهای دامی و مرغی و عدم امحای آن‌ها، باعث آلودگی محیطی شده است. اگر کودهای حیوانی و ارگانیک را جایگزین کودهای شیمیایی کنیم، ترکیب کشاورزی و دام‌پروری بیشتر و مفیدتر می‌شود و از طرفی هر دو مشکل برطرف خواهد شد.
استفاده از کود دامی و مرغی برای بهبود کیفیت محصولات کشاورزی بسیار مفید است و منافع زیادی دارد.
انواع کود ارگانیک و کاربرد آن‌ها
کود ارگانیک انواع مختلفی از کودها است که از مواد گیاهی، مواد معدنی، مواد حیوانی و… به دست می‌آیند.
کودهای حیوانی
کود حیوانی از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود که ممکن است از بقایای حیوان و یا فضولات آن به دست آید.
1. پودر استخوان
پودر استخوان از استخوان‌های خرد شده حیوانات تهیه می‌شود. این نوع کود ارگانیک سرشار از فسفر و کلسیم است و بخشی از نیتروژن خاک را تأمین می‌کند. پودر استخوان می‌تواند رشد گیاه را تقویت کند، به رشد گل‌ها کمک نماید و عملکرد گیاه را افزایش دهد.
2. وعده غذایی خون
خون خشک شده حیوانات می‌تواند محتوای نیتروژن خاک را افزایش دهد و گیاهان را متراکم‌تر کند. آزادسازی نیتروژن به‌سرعت باعث گلدهی می‌شود و به‌عنوان یک دافع طبیعی آفات عمل می‌کند؛ اما استفاده از این کود باید به مقدار کم باشد؛ زیرا استفاده بیش از حد، ریشه گیاه را می‌سوزاند.
3. فضولات حیوانی
کود حیوانی می‌تواند از حیوانات مختلف باشد. به‌عنوان مثال کود گاوی می‌تواند علف‌های هرز را کنترل کرده و ظرفیت نگهداری رطوبت خاک و نفوذ هوا در خاک را افزایش دهد.
کود مرغ دریایی یک کود ارگانیک برای چمنزار است. می‌تواند به‌عنوان یک قارچ‌کش طبیعی عمل کند و نماتدها را در خاک کنترل کند. نماتدها نوعی انگل ذره‌بینی هستند که به ریشه گیاه هجوم می‌آورند و در نهایت باعث از بین رفتن گیاه می‌شوند.
پیشنهاد مطالعه: مقاله معنی ارگانیک چیست؟ 18 دلیل استفاده از محصولات ارگانیک
4. پودر ماهی
پودر ماهی که به آن کود ماهی نیز میگویند، یک کود سریع رهش است که منبعی غنی از نیتروژن، فسفر و کلسیم است. این نوع کود ارگانیک می‌تواند سلامت خاک را بهبود بخشد، حاصلخیزی را افزایش و گیاهان را رشد دهد.
5. امولسیون ماهی
این ترکیب از ماهی‌های ریز آسیاب شده و تجزیه شده، دوز زیادی از نیتروژن تولید می‌کند. امولسیون ماهی به‌عنوان یک حالت دهنده خاک عمل می‌کند؛ اما مراقب باشید. این ترکیب بسیار اسیدی است و استفاده بیش از حد آن، باعث سوختگی گیاهان می‌شود.
6. صدف
کود صدفی از صدف‌های شکسته یا استخوان صدف‌ها و خرچنگ‌ها به دست می‌آیند. کود ارگانیک صدف سرشار از کلسیم و حاوی مقادیر قابل توجهی فسفر و سایر مواد معدنی کمیاب است.
این بدان معناست که می‌تواند به گلدهی و رشد قوی ریشه کمک کند. همچنین دارای کیتین است که از رشد برخی آفات جلوگیری می‌کند.
کودهای گیاهی
کود ارگانیک گیاهی از بقایای گیاهان و تفاله‌های آن‌ها به دست می‌آید. در ادامه انواع کود گیاهی را معرفی می‌کنیم.
1. کمپوست
کمپوست، غنی از مواد مغذی است و می‌تواند به‌عنوان یک بهبود دهنده فوق‌العاده خاک برای تقویت مواد آلی و حاصلخیزی خاک استفاده شود. این ماده مغذی رشد غنی برای گیاهان فراهم می‌کند که می‌تواند آب را برای مدت طولانی در خاک حفظ کند.
2. کنجاله پنبه دانه
کنجاله پنبه دانه منبعی غنی از نیتروژن و مقدار کمی فسفر و پتاسیم است. این ماده می‌تواند یک کود ارگانیک عالی برای چمن باشد. کنجاله پنبه دانه عمدتاً برای پوشاندن خاک باغچه جهت تنظیم محیط خاک استفاده می‌شود.
3. کنجاله یونجه و سویا
حاوی نیتروژن، فسفر و PH خنثی است. کنجاله سویا یک افزودنی کاربردی برای نگهداری طولانی‌تر از خاک است.
4. جلبک دریایی
جلبک دریایی یک کود با رهش فوری و منبع عالی از روی و آهن است.
کودهای معدنی
کودهای معدنی همان‌طور که از نام آن‌ها پیدا است حاوی مواد معدنی مغذی گیاهان است. در ادامه به معرفی انواع کودهای معدنی می‌پردازیم.
1. ماسه سبز
ماسه سبز یک سنگ سبز زیتونی حاوی گلوکونیت و منبع غنی از آهن، پتاسیم و منیزیم است. این کود معدنی به تحریک گلدهی و باردهی درختان میوه کمک می‌کند.
2. سنگ فسفات
فسفات از سنگ‌های معدنی و خاک رس استخراج می‌شود. این کود بیش از 30٪ فسفات، همراه با غلظت بالایی از ریزمغذی‌های کمیاب دارد. می‌توان از آن برای افزایش اسیدیته خاک و تقویت رشد نهال گیاه استفاده کرد.
پیشنهاد مطالعه: مقاله 17 مزیت استفاده از محصولات طبیعی
مزایای استفاده از کود ارگانیک در کشاورزی چیست؟
کود ارگانیک را معرفی کردیم و انواع آن را نام بردیم. حال باید ببینیم این کود چه مزایایی را تأمین می‌کند؟
الف. افزایش کارایی مواد مغذی و محتوای مواد آلی در خاک
انواع کود ارگانیک حرکت آب به داخل خاک را بهبود می‌دهد و به‌مرور زمان به خاک ساختار می‌بخشد. مواد ارگانیک میکروب‌های مفید را تغذیه و خاک را برای کار آماده‌تر می‌کنند.
ب. افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود بافت، زهکشی و هوادهی خاک
کود ارگانیک می‌تواند در صورت استفاده مستمر به جوان‌سازی خاک کمک کند. در نتیجه بافت خاک، زهکشی و هوادهی را بهبود می‌بخشد.
ج. بهبود ویژگی‌های کیفی محصول و همچنین عملکرد آن
کود ارگانیک حاوی تعداد زیادی مواد مغذی مورد نیاز گیاهان است که مواد مغذی نسبتاً صاف و ماندگاری را در اختیار گیاهان قرار می‌دهد و تأثیر طولانی مدت دارد.
د. سازگار با محیط زیست
کود ارگانیک تجدید پذیر، زیست‌تخریب‌پذیر، پایدار و دوستدار محیط زیست است. این ماده حاوی مواد شیمیایی مضری نیست که باعث تخریب و آلودگی آب و زمین شود.
معایب استفاده از کود ارگانیک در کشاورزی چیست؟
قبل از رها شدن مواد مغذی در خاک، میکروارگانیسم‌ها باید اجزای آلی را تجزیه کنند. از آنجایی که موجودات زنده برای انجام وظایف خود به دمای مناسب و آب کافی نیاز دارند، کارایی کودهای ارگانیک توسط این عوامل محدود می‌شود؛ بنابراین تأثیر کود ارگانیک ممکن است بسیار بیشتر از کودهای شیمیایی نیاز به زمان داشته باشد.
اما لطفاً صبور باشید، زمانی که جمعیت‌های میکروبی دوباره خود را ایجاد کنند، کودهای ارگانیک سریع‌تر و کارآمدتر خواهند بود.
جمع‌بندی و سخن پایانی
باغبانی و کشاورزی ارگانیک بر پرورش باغ و زمین شما برای حفظ خاک حاصلخیز، گیاهان و حشرات مفید تأکید دارد. این امر با اجتناب از استفاده از کودهای مصنوعی و سموم دفع آفات و با استفاده از محصولاتی که خاک باغ و مواد آلی موجود در آن را پرورش می‌دهند، به دست می‌آید.
استفاده صحیح از کود ارگانیک می‌تواند به شما یک محصول سبز یا گل بدهد که مورد توجه تمامی رقیبان و دوستداران شما باشد. هنگامی که مفهوم کود ارگانیک را اتخاذ می‌کنید، گیاهان و محصولات شما یک اکوسیستم متعادل و غنی از مواد مغذی را تجربه می‌کنند که می‌تواند مطابق انتظارات طبیعی کار کند؛ بنابراین اگر کشاورز و یا باغدار هستید، توصیه ما این است که از کود ارگانیک و سالم استفاده کنید تا محصولات ارگانیک و سالم برداشت کنید.
